Prof. dr Wolfgang Lamers

Uczestnictwo osób z głęboką niepełnosprawnością w życiu codziennym, pracy i kulturze - Teilhabe an Alltag, Arbeit und Kultur von Menschen mit schwerer Behinderung

 

Profesor Wolfgang Lamers to wybitny niemiecki pedagog specjalny. Na początku kariery naukowej związany z Wydziałem Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu w Kolonii, w latach 1998 - 2011 sprawował funkcję kierownika Instytutu Pedagogiki Specjalnej i Pedagogiki Osób z Niepełnosprawnościami Sprzężonymi Uniwersytetu Pedagogicznego w Heidelbergu. Od roku 2011 do 2019 kierował Zakładem Pedagogiki Osób z Głębszą Niepełnosprawnością Intelektualną Instytutu Wiedzy o Rehabilitacji Uniwersytetu im. Humboldta w Berlinie. Autor licznych monografii i artykułów naukowych.

Zainteresowania badawcze prof. Lamersa lokują się w obszarze edukacji i rehabilitacji osób z umiarkowaną, znaczną i głęboką niepełnosprawnością intelektualną. Wraz ze swoimi współpracownikami dokonał adaptacji koncepcji edukacji formalnej i materialnej wybitnego niemieckiego dydaktyka Wolfganga Klafki do pracy edukacyjno-terapeutycznej z osobami z umiarkowaną, znaczną i głęboką niepełnosprawnością intelektualną - metoda Bildung mit ForMat. Metoda ta umożliwia wprowadzenie osoby z niepełnosprawnością intelektualną do szeroko rozumianej kultury i stwarza możliwości pełnego w niej uczestnictwa. Jest ona z powodzeniem stosowana w pracy edukacyjno-terapeutycznej z osobami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim i głębszym przez niemieckich pedagogów specjalnych. Prof. Lamers jest również autorem modelu przygotowania osób z umiarkowaną i znaczną niepełnosprawnością intelektualną do pracy zawodowej oraz wspierania ich w miejscu pracy. Model ten znajduje swoje zastosowanie w praktyce pedagogicznej i rehabilitacyjnej na terenie Niemiec.

 

Abstrakt:

W swoim wystąpieniu przedstawię najnowszy projekt badawczy, realizowany w Instytucie Nauk o Rehabilitacji Uniwersytetu Humboldta w Berlinie. Uczestnikami projektu są również pracownicy Uniwersytetu Pedagogicznego w Heidelbergu oraz pracownicy placówek dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, w których projekt jest wdrażany w życie.
Celem projektu jest zapewnienie wsparcia współpracownikom osób z niepełnosprawnością intelektualną, pozwalające im na zagwarantowanie dorosłym osobom z głęboką, wieloraką niepełnosprawnością możliwości rozwoju i samospełnienia oraz udziału w możliwie wielu sferach życia.

W odpowiedzi na pytanie, czego potrzebują dorosłe osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną do prowadzenia satysfakcjonującego życia, opracowujemy materiały, które będzie można wykorzystać w trakcie procesu kwalifikacji pracowników. Odnoszą się one do wiedzy z zakresu antropologii, pedagogiki, psychologii. Zawierają zarówno informacje dotyczące metod wspierania, jak również metodyczno-dydaktyczne know-how z zakresu przygotowywania ofert pracy (cele merytoryczne, metody, refleksje, etc.). Dzięki przygotowanym przez nas materiałom, przyszli pracodawcy i współpracownicy osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, osoby o różnych kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym, nabędą kompetencje konieczne do tworzenia ofert pracy możliwie najlepiej dopasowanych do wysoce zindywidualizowanych potrzeb osób z głęboką, wieloraką niepełnosprawnością.
Prezentacja projektu ilustrowana będzie filmami i praktycznymi przykładami.

 

 Prof. dr Matthias Zündel

Koncepcja stymulacji bazalnej w pielęgnacji - Das Konzept Basale Stimulation in der Pflege

 

Prof. dr Matthias Zündel jest cenionym w Niemczech specjalistą, profesorem Zarządzania Zdrowiem i Pielęgnacją. W 2009 roku objął posadę w Evangelische Hochschule w Berlinie, jako najmłodszy w Niemczech naukowiec zajmujący się problematyką pielęgniarstwa. Podczas swojego pobytu na tym uniwersytecie powołał do życia nowy kierunek studiów licencjackich - położnictwo. W latach 2011–2014 sprawował funkcję kierownika tych studiów.

W 2014 roku przeniósł się na uniwersytet w Bremie, gdzie otworzył kolejny kierunek studiów licencjackich - międzynarodowe studia licencjackie z pielęgniarstwa, które rozpoczną się w semestrze zimowym 2019/2020.

Od 2011 roku prof. dr Matthias Zündel jest członkiem rady doradczej Międzynarodowego Stowarzyszenia Stymulacji Bazalnej. W 2019 r. we współpracy z prof. dr Andreasem Fröhlichem i dr Larsem Mohrem opublikował „Przewodnik po stymulacji bazalnej”, który podsumowuje aktualny stan wiedzy na temat stymulacji bazalnej. Edukuje również rodziny chorych w zakresie stymulacji bazalnej. Doradztwo to refundowane jest w Niemczech w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Prof. dr Zündel aktywnie propaguje koncepcję stymulacji bazalnej i stale pracuje nad jej udoskonalaniem. Obok stymulacji bazalnej koncentruje się przede wszystkim na szkoleniu rodzin w zakresie opieki nad bliskimi, a także na problematyce cyfryzacji w pielęgniarstwie.

Abstrakt:

W swoim wykładzie przedstawię zastosowanie koncepcji stymulacji bazalnej w obszarze pielęgnacji. Pierwotnie, jak powszechnie wiadomo, koncepcja ta została opracowana przez profesora Andreasa Fröhlicha na potrzeby pedagogiki specjalnej. W wyniku współpracy profesora Andresa Fröhlicha z profesor Christel Bienstein została ona przeniesiona na grunt pielęgnacji.
Swój wykład rozpocznę od przedstawienia podstawowych założeń koncepcji i jej znaczenia w pielęgnacji, odwołując się do fundamentalnych praw człowieka, które należy mieć zawsze na uwadze w odniesieniu do adresata stymulacji bazalnej. Po zaprezentowaniu istoty koncepcji przejdę do omówienia przykładów jej zastosowania w różnych obszarach pielęgnacji. Przedstawię, w jaki sposób osoby zajmujące się pielęgnacją włączają stymulację bazalną w nurt swojej codziennej pracy.
W ostatniej części wykładu omówię najnowszy stan prac nad implementacją metody. Przedstawię również możliwości i wyzwania nieodłącznie związane z realizacją tej koncepcji w praktyce.

 

dr Grzegorz Biliński

Głęboka niepełnosprawność okiem specjalisty w świetle ICF, czyli jak trudne problemy opisać i jednocześnie dobrać terapię? 

 

Fizjoterapeuta od 2003 roku, wykładowca akademicki od 2014 roku, doktor i specjalista fizjoterapii. Od początku pracy związany z osobami z głęboką niepełnosprawnością, w tym porażeniem mózgowym oraz z rehabilitacją osób w „śpiączce”. Pracę fizjoterapeuty rozpoczynał w ZAZ Fundacji Dom Rodzinnej Rehabilitacji Dzieci z Porażeniem Mózgowym w Opolu. W 2006 podjął pracę w Wojewódzkim Centrum Medycznym w Opolu na Oddziale Kardiologicznym. Z uwagi na doświadczenie i wiedzę wielokrotnie prowadził terapię i konsultował chorych na oddziałach Intensywnej Opieki Medycznej. Ze względu na nowatorskie podejście oraz spektakularne efekty w pracy z pacjentami w śpiączce otrzymywał prośby o pomoc w różnych przypadkach w całym kraju.

Prowadził cieszące się bardzo dużą popularnością zajęcia kliniczne na wydziałach Fizjoterapii Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej oraz Politechniki Opolskiej. Autor wielu publikacji naukowych i projektów badawczych. W 2015 roku obronił pracę doktorską na wrocławskiej AWF. Ukończył również szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie fizjoterapii.

Jest międzynarodowym terapeutą Bobath, asystentem Stymulacji Bazalnej oraz terapeutą PNF, absolwentem kursów terapii manualnej, terapii Kranio-Sakralnej, PRI, Kinesiology Taping a także instruktorem Aktywnej Rehabilitacji. Stworzył autorski kurs o Podnoszeniu, przemieszczaniu i układaniu chorych, będący hybrydą technik prezentowanych w konceptach Bobath, PNF, Stymulacji Bazalnej i opartą o wieloletnią praktykę kliniczną w pracy z pacjentami po uszkodzeniach mózgu i obwodowego układu nerwowego.

Przewodniczący opolskiej WRDsON w latach 2017-2020, prezes i współzałożyciel Opolskiego Stowarzyszenia Rehabilitacji, Członek Krajowej Rady Fizjoterapeutów, wielonarodowej grupy MWBA Basale Stimulation oraz IPNFA Poland.

Szczęśliwy mąż i ojciec Piotrusia i Hani…

Abstrakt:

Wiele osób - laików i profesjonalistów - zadaje sobie coraz częściej pytania, czy intensywna profesjonalizacja w dziedzinie opieki zdrowotnej, jaką obserwujemy w ostatnim dwudziestoleciu, nie spowodowała w pewnym stopniu ubezwłasnowolnienia rodziny i utraty jej podstawowych funkcji. Rodzina, opiekunowie i terapeuci traktują siebie nawzajem jako konkurencję, a niepełnosprawny znajduje się w centrum ich rozgrywek. Osoba z niepełnosprawnością może stawać się dla tych dwóch grup wyzwaniem, ale i obciążeniem. Czasami klasyczna terapia nie daje oczekiwanych efektów i w proces rehabilitacji trzeba dodatkowo włożyć wiele pracy, empatii i miłości. Bywa, że uzyskane rezultaty i tak nie rekompensują wysiłku personelu, czy rodziny. Osoba z niepełnosprawnością tonie w morzu dogmatów praktyczno-teoretycznych lub filozoficznych.

Udział interdyscyplinarnego zespołu rehabilitacyjnego w prowadzeniu pacjenta jest niezwykle ważny i w odróżnieniu od innych specjalności, w medycynie traktowanych wybiórczo, może mieć ogromny wpływ na końcowy efekt leczenia. W kontekście myślenia o niepełnosprawności, jak i procesie terapeutycznym, możemy sięgnąć po klasyfikację ICF. Opisuje ona zarówno ograniczenia, jak i możliwości osoby z niepełnosprawnością. Nie wyjaśnia natomiast, w jaki sposób należy działać i po jakie narzędzia sięgać, by poprawić zdrowie i jakość życia pacjenta. Tutaj musimy kierować się własnym doświadczeniem, twardymi kompetencjami oraz umiejętną współpracą. Okiem specjalisty ICF, klinicysty i naukowca przedstawię zaledwie „kroplę” tego, z czym się spotykam w codziennej pracy zawodowej. Pokażę, w jaki sposób próbuję opisywać problemy i znajdować wspólne rozwiązania razem z ekspertami innych specjalności.

 

mgr Katarzyna Klimek-Markowicz

Budowanie współpracy z rodzicami osób z głębszą, wieloraka niepełnosprawnością z wykorzystaniem Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach

Mgr pedagogiki specjalnej, mgr psychologii klinicznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Na początku praktyki pracowała w obszarze neuropsychologii. Doświadczeniami z tej dziedziny podzieliła się w książce „Krok po kroku. Nauczanie i terapia dzieci z umiarkowaną, znaczną i głęboką niepełnosprawnością intelektualną”. Założycielka i pierwsza dyrektorka Społecznej Szkoły Podstawowej Zakątek dla dzieci i młodzieży z głęboką, wieloraką niepełnosprawnością. Obecnie psycholog i doradca metodyczny w tej placówce. Certyfikowana trenerka metody wideotreningu komunikacji, rekomendowana specjalistka w zakresie komunikacji alternatywnej i wspomagającej, członkini Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach. W obecnej pracy szeroko stosuje podejście skoncentrowane na rozwiązaniach.

 Abstrakt:

Podczas wystąpienia zaprezentuję autorski model budowania współpracy z rodzicami z wykorzystaniem Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach. W modelu tym specjalista ma za zadanie od początku interakcji świadomie wpływać na kształt relacji z opiekunami ucznia/uczestnika/podopiecznego i w ten sposób zapobiegać powstawaniu sytuacji konfliktowych. Jest to tym istotniejsze, że zapewnienie dobrostanu i terapia osób z głębszą, wieloraka niepełnosprawnością wymagają dobrej współpracy wszystkich zajmujących się nimi osób.

Przedstawię kolejne kroki budowania współpracy – od pracy nad własną postawą i oczekiwaniami wobec rodzica/innych członków zespołu poprzez kolejne poziomy. Omówię kwestię motywowania rodziców do współpracy, jak również postępowanie interwencyjne i rolę interwenta. Zaprezentuję techniki zaadoptowane na potrzeby omawianego zagadnienia, wypracowane i zweryfikowane w codziennym funkcjonowaniu Społecznej Szkoły Podstawowej „Zakątek”, która specjalizuje się w opiece, terapii i edukacji osób z głęboką, wieloraką niepełnosprawnością.

 

 

 

 

 

 

mgr Maciej Baraniewicz

Standardy opieki w edukacji i terapii osób z głęboką, wieloraką niepełnosprawnością

Pedagog specjalny, psycholog. Ponad dwadzieścia lat pracuje z uczniami z głęboką wieloraką niepełnosprawnością w Zespole Szkół Specjalnych nr 11 w Krakowie. Kreator innowacyjnego podejścia do edukacji osób z głęboką niepełnosprawnością umysłową opartym na planowaniu, konstruowaniu i wykorzystywaniu przystosowań. Propagator idei przewagi edukacji nad opieką i terapią w pracy z tą grupą uczniów. Pomysłodawca i realizator projektu „Ojcowie dzieciom”, poświęconego konstruowaniu pomocy edukacyjnych przez ojców dzieci z niepełnosprawnością. Obecnie główne nurty jego zainteresowań i dociekań w odniesieniu do edukacji uczniów z głęboką wieloraką niepełnosprawnością to: wpływ temperamentu na sposób zaspokojenia potrzeb (samoregulacja, zachowania nietypowe), standardy edukacji, jakość życia, przystosowana aktywność poznawcza. Od 1998 roku prowadzi szkolenia z zakresu diagnozy, edukacji i terapii uczniów głęboką niepełnosprawnością umysłową. W dorobku kilkadziesiąt szkoleń, konferencji i publikacji z w/w zakresu w kraju i za granicą.

Abstrakt:

Opieka, edukacja i terapia to nierozłączna triada oddziaływań mających zapewnić maksymalne wsparcie i rozwój osoby z wieloraką niepełnosprawnością. Ich znaczenie jest równoważne, a skuteczność w każdym obszarze wzajemnie uzależniona. Rodzi się pytanie, w jaki sposób ustalić właściwe proporcje pomiędzy opieką, edukacją i terapią, aby stanowiły adekwatne wsparcie, a nie formę zastępczych oddziaływań.

Osoba z głęboką wieloraką niepełnosprawnością bywa zależna od innych we wszystkich aspektach życia, również w tych, w których mogłaby przejawiać niezależność i samodzielność. Aby tak się nie stało, opieka którą jest otaczana musi spełniać standardy przeciwdziałające uprzedmiotowieniu, umożliwiać rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny oraz zapobiegać obniżaniu jakości życia. Osoba z takim poziomem zależności rodzi się z niepełnosprawnością intelektualną, ruchową, sensoryczną… Nieodpowiednie oddziaływania (opiekuńcze) mogą doprowadzić do pojawiania się różnych form niepełnosprawności nabytej.

Podczas wystąpienia przedstawię miejsce i rolę opieki w triadzie z edukacją i terapią oraz zaprezentuję standardy opieki realizowane w ZSS 11 w Krakowie.